Τρίτη 8 Απριλίου 2008

Φορεσιά Αμαλία

Στη διαμόρφωση της ελληνικής φορεσιάς των αρχών του 19ου αιώνα ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε η πρώτη βασίλισσα της Ελλάδος, η Αμαλία (1837), σύζυγος του Όθωνα. Στην προσπάθειά της να πλησιάσει ενδυματολογικά τον «παραξενοντυμένο» λαό της δημιούργησε, ένα ρομαντικό φολκλορικό αυλικό ένδυμα που έμεινε στην ιστορία ως «Αμα­λία» και έγινε η εθνική γυναικεία φορεσιά. Τη φορεσιά αυτή τη φόρεσαν όλες οι αστές στα ελεύθερα Βαλ­κάνια, ακόμα και στα τουρκοκρατούμενα, μέχρι και το Βελιγράδι. Οι κατά τόπους «αμαλιοποιημένες» φορεσιές ήταν πολ­λές φορές μια απλή τροποποίηση ενδυμάτων που ήδη υπήρχαν, κυρίως συνόλων με φουστάνι. Είναι χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις της μανιάτικης φορεσιάς και της κυπριακής αστικής ενδυμασίας.

Η φορεσιά της Αμαλίας, που καθιερώθηκε ως επίσημη στολή της Αυλής, ήταν βα­σικά η αστική φορεσιά της Πελοποννήσου που συνηθιζόταν και στην Αθήνα. Το φουστάνι ή καβάδι είναι σε στιλ Biedermeier, από πολύτιμη στόφα , συχνά χρυσοΰφαντη, και έχει μπούστο ανοιχτό για να φαίνεται η ολοκέντητη τραχηλιά του πουκάμισου. Το κοντογούνι είναι βελούδινο, συνή­θως σε σκούρο χρώμα, με πλούσθα χρυσοκέντητη διακόσμηση και πάρα πολύ εφαρμοστό. Στο κεφάλι φοριέται το φέσι ή το καλπάκι. Το φέ­σι, που αρχικά ήταν μεγάλο, το φορού­σαν οι παντρεμένες με πολλούς τρό­πους, κυρίως όμως σπαστό. Μεγάλη σημασία είχε η φούντα του, το παπάζι, καμωμένη από χρυσές κλωστές, πλεγ­μένες κοτσίδα, και στολισμένη με μαρ­γαριτάρια ή πούλιες. Τα κοσμήματα ήταν κυρίως ευρωπαϊ­κής τέχνης, αν και παλιότερα οι Αθη­ναίες αρχόντισσες φορούσαν στον λαι­μό τη χανάκα, κόσμημα από αλυσίδες, απ' όπου κρέμονταν χρυσά νομίσματα μεγάλης αξίας.

Ως εθνική ενδυμασία, η φορεσιά της Αμαλίας κακοποιήθηκε από πολλές καλο­προαίρετες μητέρες, σε πανελλήνια κλίμακα, όταν την αντέγραφαν για να τη φο­ρέσουν τα κοριτσάκια τους στις 25 Μαρτίου, ημέρα της εθνικής εορτής των Ελλήνων, και τούτο, γιατί για μεγάλο χρονικό διάστημα οι τοπικές μας φορεσιές δεν έχαιραν εκτιμήσεως.

Πηγή
Ιωάννα Παπαντωνίου, "Η Ελληνική ενδυμασία, από την αρχαιότητα ως τις αρχές του 20ου αι.", Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 2000.

Δεν υπάρχουν σχόλια: