Hussein Chalayan - Ο εκκεντρικός αρχιτέκτων της μόδας

Η δημιουργία δεν έχει όρια για τον τουρκοκύπριο σχεδιαστή, που του αρέσει να αμφισβητεί τα στερεότυπα και να προκαλεί. Με αφορμή την παρουσίαση της εγκατάστασης - τούνελ για τη βότκα Level, τον συναντήσαμε στην Αθήνα και μας μίλησε για το έργο του.

Ότι και αν κάνει ο Hussein Chalayan, τα φώτα της δημοσιότητας στρέφονται επάνω του. Με έναν μαγικό τρόπο, οι δημιουργίες του κινούνται στο όριο μεταξύ τέχνης και μό¬δας. Από τη μία δημιουργεί εικαστικές εγκαταστάσεις και σκηνοθετεί ταινίες και από την άλλη τα ρούχα του μοιάζουν με γλυπτά. Πάντα, όμως, η δουλειά «αφορά το σώμα» μέσα από ένα παιχνίδι απουσίας - παρου¬σίας - αποκάλυψης. Τα κοστούμια του είναι παράξενα και έχουν δομή ξεκάθαρα αρχιτεκτονική. Ρούχα κινούμενα που με το πάτημα ενός κουμπιού γίνονται πιο αποκαλυπτικά, ρούχα-τραπέζία, ρούχα αυτοφωτιζόμενα με λέιζερ, ρούχα-καλύμματα επίπλων που με¬τατρέπονται σε βραδινά σύνολα, ρούχα που λειτουργούν και ως άτρακτοι αεροσκάφους.
Οι κολεξιόν του ξεχωρίζουν για τον πειραμα¬τισμό τους, τον πρωτότυπο και εντυπωσιακό σχεδιασμό, τις ιδέες ανάδειξης του σώμα¬τος, τη χρήση υψηλής τεχνολογίας και την έκφραση πολιτιστικής ταυτότητας. 0 πολυ-βραβευμένος Τουρκοκύπριος σχεδιαστής -που έχει την έδρα του στο Λονδίνο - βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα προ¬κειμένου να παρουσιάσει το νέο του project στο πολιτιστικό κέντρο Ελληνικός Κόσμος. Πρόκειται για μια εικαστική εγκατάσταση, που δημιούργησε για την εταιρεία V&S Absolut Spirits με θέμα τη βότκα Level. Με σχεδιαστική μαεστρία, ο Chalayan οδηγεί τους επισκέπτες να διασχίσουν ένα τούνελ στα τυφλά, χρησιμοποιώντας τις υπόλοιπες αισθήσεις τους για να αναγνωρί¬σουν την ταυτότητα του προϊόντος.

Πώς εμπνευστήκατε την εγκατάσταση;
Η απουσία της όρασης ήταν η πρώτη ιδέα. Προσπάθησα να μεταφράσω τη σκέψη αυτή σε σχέση με το ποτό δημιουργώντας μία εμπειρία για τον θεατή. Αρχικά σκέφτηκα να μετατρέψουμε το μπουκάλι σε ένα μουσικό όργανο που θα παράγει διαφορετικούς ήχους. Μετά προέκυψε η ανάγκη για τη δημιουργία ενός χώρου όπου θα αντηχούσαν αυτές οι μουσικές. Ετσι γεννήθηκε η ιδέα του τούνελ. Μου άρεσε η σκέψη ότι το σώμα θα μπορούσε να νιώσει τον ήχο μέσα στον χώρο. Παραδίνο¬ντας όλες τις αισθήσεις στο απόλυτο σκοτάδι, η συναισθηματική εγρήγορση σε βοηθά να μυρίσεις και νά αισθανθείς τα συστατικά του ποτού. Ετσι, στο τέλος της διαδρομής απολαμβάνεις ολοκληρωτικά τη βότκα.

Το παιχνίδι απουσίας - παρουσίας έχει σχέση με το γεγονός ότι νιώθετε, όπως έχετε δηλώσει, χωρίς ρίζες;
Ως Τουρκοκύπριος δεν έχω συγκεκριμένες ρίζες, στοιχείο που έχει καθορίσει τη δου¬λειά μου. Εκπροσωπώ μια γενιά ανθρώπων που έχουν δύο-τρεις καταγωγές κάτι που συναντάς συχνά στο Λονδίνο όπου μεγά¬λωσα, θεωρώ ότι ανήκω στην Αγγλία, την Κύπρο, την Τουρκία, τη Μεσόγειο... Συχνά αναρωτιέμαι ποιος πραγματικά είμαι.

Γιατί ακόμη και οι κολεξιόν σας μοιάζουν με performances και εγκαταστάσεις;
Δεν έχω εμμονή με τά installations. Εξαρτάται από την ιδέα κάθε φορά. Ορισμένες φορές όμως τα ίδια τα ρούχα απαιτούν εκτεταμένους χώρους. Μου αρέσει η δουλειά μου να αφη¬γείται πάντα μία καινούργια ιστορία.

Τη δουλειά σας χαρακτηρίζει πάντοτε το στοιχείο του αποπροσανατολισμού.
Εχετε δίκιο, όμως το ενδιαφέρον μου εστιάζεται στο πώς το εισπράττει αυτό ο θεατής. Μέσα στο τούνελ η έλλειψη όρασης εντείνει την αίσθηση του αποπροσανατολισμού εγείροντας τις άλλες αισθήσεις. Αντίστοιχα, στα σόου μου τα μοντέλα παρουσιάζουν τα ρούχα επάνω σε κινούμενες ή περιστρεφόμενες βάσεις που δημιουργούν μια αίσθηοη αποπροσανατολισμού, αφήνοντας όμως τη φαντασία των θεατών να κάνει τους δικούς της συνειρμούς. Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν χρησιμοποιώ το στοιχείο αυτό για εντυπωσιασμό.

Ενδιαφέρεστε για τους χώρους, αλλά δεν γίνατε αρχιτέκτων, όπως ήθελαν οι γονείς σας...
Η μόρφωση αποτελούσε προτεραιότητα για τους γονείς μου και το ταλέντο μου στο σχέδιο σήμαινε για εκείνους σπουδές αρχι¬τεκτονικής. Προσωπικά, έχω εμμονή με το σώμα και ίσως γι' αυτό δεν έγινα αρχιτέκτων. Ηθελα να επικεντρωθώ σε αυτό. Ο,τι έχει να κάνει με τη δουλειά μου περιστρέφεται γύ¬ρω από το σώμα. Οι αρχιτεκτονικές ιδέες με ελκύουν ακόμη, όμως περισσότερο σε θεω¬ρητικό επίπεδο. Κυρίως λόγω της επιρροής που ασκούν στην κοινωνία. Σαφώς τα ρούχα ασκούν μικρότερη επίδραοη, αν σκεφτεί κα¬νείς τη διάρκεια ζωής ενός κτιρίου.

Οι πρωτοποριακές δημιουργίες σας πόσο επηρεάζονται από την τεχνολογία;
Είμαι φανατικός με την τεχνολογία. Είναι το μόνο μέσο που εξελίσσεται συνεχώς και μου δίνει τη δυνατότητα, ακόμη και σε κάθε κολεξιόν μου, να ενσωματώνω στα υφάσμα¬τα μηχανικές ιδιότητες που δεν έχουν εφαρ¬μοστεί ξανά στο παρελθόν.

Εμπνέεστε από το έργο άλλων σχεδιαστών;
Βεβαίως. 0 Marc Newson, ο ves Behar, ο Μιχάλης Αναστασιάδης, ο Martino Gamper είναι μερικοί από αυτούς. Αυτό που με απογοητεύει, όμως, είναι ότι πολλές φορές οι ιδέες των ντιζάινερ μένουν σε επίπεδο πρωτοτύπου και δεν κυκλοφορούν μαζικά. Τα περιοδικά τις προβάλλουν, αλλά δυστυχώς δεν γίνονται μέρος της ζωής μας. Το ίδιο ισχύει και στη δουλειά μου, έχω πολλά πρω¬τότυπα που δεν κυκλοφόρησαν ευρέως.

Αυτό συμβαίνει και στην υψηλή ραπτική...
Φυσικά, μόνο που εκεί οι δημιουργίες αντιγράφονται αμέσως μετά τα σόου, οπότε κυκλοφορούν μαζικά...


Πηγή:συνέντευξη στο Μέμο Φιλιππίδη για το περιοδικό ΒΗΜΑDECO, 13 Νοεμβρίου 2008